Xã hội ngày càng phát triển, các mối quan hệ trong xã hội đòi hỏi đến sự đảm bảo pháp lý cao hơn. Vai trò của Luật sư trong hoạt động tố tụng nói chung và hoạt động tranh tụng tại phiên tòa nói riêng có vị trí đặc biệt quan trọng, góp phần bảo vệ công lý, bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp cho người bị tố giác, người bị kiến nghị khởi tố, bị can, bị cáo, giúp Cơ quan điều tra, Viện kiểm sát, Tòa án giải quyết vụ án khách quan, đúng pháp luật, tránh oan người vô tội nhưng cũng không bỏ lọt tội phạm.

Để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp cho thân chủ của mình trong vụ án hình sự, Luật sư cần trực tiếp tham gia vào vụ án. Dù Luật sư tham gia tố tụng với tư cách nào, ở giai đoạn nào đều có ý nghĩa bảo vệ công lý, bảo đảm cho các hoạt động tố tụng được tiến hành khách quan, đúng pháp luật.

1. Vụ án hình sự gồm những giai đoạn sau:

Giai đoạn khởi tố, điều tra:

Khởi tố vụ án hình sự: Đây là giai đoạn đầu tiên trong quá trình tố tụng hình sự. Trong giai đoạn này Cơ quan có thẩm quyền sẽ xác định có hay không có dấu hiệu tội phạm. Cơ sở để khởi tố hoặc không khởi tố vụ án hình sự. Giai đoạn ngày được bắt đầu từ khi các cơ quan có thẩm quyền nhận được tin báo hoặc tố giác về tội phạm và kết thúc khi ra quyết định khởi tố vụ án hình sự.

Điều tra vụ án hình sự: Sau khi khởi tố vụ án hình sự, các cơ quan có thẩm quyền sẽ tiến hành các hoạt động điều tra hoặc các biện pháp khác nhằm thu thập chứng cứ chứng minh tội phạm trong vụ án hình sự. Kết thúc điều tra cơ quan điều tra ra bản kết luận điều tra và đề nghị truy tố nếu có đủ chứng cứ, hoặc đình chỉ điều tra nếu có một trong các căn cứ quy định tại Bộ luật tố tụng hình sự hay đã hết thời hạn điều tra mà không chứng minh được bị can là người thực hiện tội phạm.

Ở giai đoạn khởi tố, điều tra vai trò của Luật sư là tìm hiểu rõ vụ việc từ thân chủ và phía bên còn lại để có cái nhìn khách quan trong vụ án; Có mặt khi lấy lời khai và thực hiện quyền hỏi cung của mình; Có mặt trọng hoạt động đối chất nhận dạng, nhận biết giọng nói và hoạt động điều tra; Xem xét các biên bản, tài liệu chứng cứ.

Giai đoạn truy tố vụ án hình sự:

Sau khi tiến hành điều tra vụ án và thu thập được các chứng cứ chứng minh tội phạm thì Viện kiểm sát sẽ ra một trong các quyết định: Truy tố bị can; trả hồ sơ yêu cầu điều tra bổ sung; đình chỉ vụ án; đình chỉ hoặc tạm đình chỉ vụ án đối với bị can. Đây là một bước nghiên cứu lại hồ sơ vụ án, kiểm tra lại toàn bộ các hoạt động điều tra cũng như các chứng cứ đã thu thập được của cơ quan có thẩm quyền để xem xét việc có đủ điều kiện đưa vụ án ra xét xử.

Ở giai đoạn truy tố vai trò của Luật sư là nghiên cứu hồ sơ, tổng hợp, xem xét và đánh giá chứng cứ; Kiến nghị Cơ quan điều tra áp dụng, thay đổi hay hủy bỏ biện pháp ngăn chặn; Đề nghị Viện kiểm sát ra quyết định tố tụng cần thiết như quyết định trả hồ sơ điều tra bổ sung hoặc quyết định đình chỉ hoặc tạm đình chỉ vụ án (nếu có chứng cứ),…; Hướng dẫn khách hàng tìm kiếm và xuất trình các tài liệu về nhân thân có lợi cho bị can, bị cáo, hướng dẫn làm đơn đề nghị bảo lãnh; Liên hệ Viện kiểm sát để được đọc, ghi chép hoặc sao chụp bản cáo trạng và các tài liệu chứng cứ do cơ quan có thẩm quyền thu thập trong vụ án.

Giai đoạn xét xử:

Xét xử vụ án hình sự là giai đoạn trung tâm và quan trọng nhất của hoạt động tố tụng hình sự; trong đó, cấp Tòa án có thẩm quyền căn cứ vào các quy định của pháp luật tố tụng hình sự tiến hành: i) áp dụng các biện pháp chuẩn bị cho việc xét xử, ii) đưa vụ án hình sự ra xét xử theo thủ tục sơ thẩm để xem xét về thực chất vụ án, đồng thời trên cơ sở kết quả tranh tụng công khai và dân chủ của hai bên (bên bào chữa và bên buộc tội) phán xét về vấn đề tính chất tội phạm (hay không) của hành vi, có tội (hay không) của bị cáo (hoặc xét xử vụ án theo thủ tục phúc thẩm – nếu bản án hay quyết định sơ thẩm đã được tuyên và chưa có hiệu lực pháp luật nhưng bị kháng cáo, khàng nghị).

Xét xử sơ thẩm vụ án hình sự: Giai đoạn này được bắt đầu từ khi Tòa án nhận được hồ sơ vụ án do Viện kiểm sát chuyển sang. Kết thúc gia đoạn này Hội đồng xét xử đưa ra bản án hoặc các quyết định.

Xét xử phúc thẩm vụ án hình sự: Sau khi xét xử sơ thẩm, trong thời hạn 15 ngày kể từ ngày tuyên án hoặc 7 ngày kể từ ngày có Quyết định sơ thảm nếu như có kháng cáo của bị cáo hoặc kháng nghị của Viện kiểm sát thì Tòa án cấp trên trực tiếp sẽ xét xử lại vụ án hoặc xét lại Quyết định sơ thẩm của Tòa án cấp sơ thẩm.

Ở giai đoạn xét xử vai trò của Luật sư đại diện cho thân chủ trực tiếp tham gia phiên Tòa để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, thay mặt bị cáo biện luận trước tòa, tham gia trnah luận bảo vệ cho thân chủ; Hỗ trợ thủ tục kháng cáo khi có căn cứ cho rằng bản án được tuyên không đảm bảo quyền lợi ích của thân chủ.

Giai đoạn thi hành bản án và quyết định của Tòa án:

Là giai đoạn tố tụng hình sự nhằm thực hiện bản án và quyết định của Tòa án đã có hiệu lực pháp luật.

Giai đoạn tố tụng đặc biệt: Giám đốc thẩm và tái thẩm:

Giám đốc thẩm là giai đoạn tố tụng hình sự, trong đó Tòa án có thẩm quyền xét lại bản án hoặc quyết định đã có hiệu lực pháp luật vì phát hiện có vi phạm pháp luật trong việc xử lý vụ án.

Tái thẩm là giai đoạn của tố tụng hình sự, trong đó Tòa án có thẩm quyền xét lại bản án hoặc quyết định đã có hiệu lực pháp luật vì có những tình tiết mới được phát hiện có thể làm thay đổi cơ bản nội dung của bản án hoặc quyết định mà Tòa án không biết được khi ra bản án hoặc quyết định đó.

2. Khi nào bạn nên sử dụng dịch vụ Luật sư Hình sự:

Theo quy định tại Bộ luật tố tụng hình sự 2015, Luật sư có thể tham gia với tư cách người bào chữa hoặc người bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của người bị tố giác, bị kiến nghị khởi tố, bị hại, đương sự.

Theo Điều 74 Bộ luật tố tụng hình sư năm 2015, thời điểm Luật sư bào chữa tham gia tố tụng là từ khi khởi tố bị can. Trường hợp bắt, tạm giữ người thì người bào chữa tham gia tố tụng từ khi người bị bắt có mặt tại trụ sở của Cơ quan điều tra, cơ quan được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra hoặc từ khi có quyết định tạm giữ. Trường hợp cần giữ bí mật điều tra đối với các tội phạm an ninh quốc gia thì Viên trưởng Viện kiểm sát có thẩm quyền quyết định để người bào chữa tham gia tố tụng từ khi kết thúc điều tra.

Như vậy, thời điểm sớm nhất bạn có thể thuê Luật sư tham gia tố tụng là ngay từ khi người bị bắt có mặt tại trụ sở cơ quan điều tra.

3. Hồ sơ thủ tục đăng ký Luật sư tham gia vụ án hình sự:

Theo quy định của Bộ luật tố tụng hình sự 2015, đối với Luật sư bào chữa cần thực hiện thủ tục đăng ký bào chữa để tham gia vụ án hình sự. Theo Điều 78 Bộ luật tố tụng hình sự 2015 thì Luật sư bào chữa khi đăng ký thủ tục bào chữa cần chuẩn bị các giấy tờ sau:

• Luật sư xuất trình thẻ Luật sư.
• Bản sao có chứng thực và giấy yêu cầu Luật sư của người bị buộc tội hoặc của người đại diện, người thân thích của người bị buộc tội.

Trường hợp chỉ định người bào chữa quy định tại Điều 76 Bộ luật tố tụng hình sự 2015 thì người bào chữa xuất trình các giấy tờ sau:

• Luật sư xuất trình thẻ Luật sư.
• Bản sao có chứng thực và văn bản cử Luật sư của tổ chức hành nghề Luật sư nơi Luật sư đó hành nghề hoặc văn bản phân công của Đoàn luật sư đối với Luật sư hành nghề là cá nhân.

Quý khách hàng có nhu cầu cần Dịch vụ Luật sư hình sự hoặc cần Luật sư chuyên tư vấn Luật Hình sự hãy liên hệ ngay Công ty luật TNHH SPL để được biết thêm thông tin chi tiết.